XVIII wiek
Kim był? Awanturnikiem w wielkim stylu, zdobywcą i uwodzicielem kobiet na masową skalę? Podróżnikiem, szarlatanem, alchemikiem, hazardzistą, pieczeniarzem i faworytem wielu XVIII-wiecznych dworów królewskich i rezydencji magnackich? Nazwisko Giovanniego Giacomo Casanovy di Seingalt stało się dla świata przede wszystkim synonimem wyuzdanego libertynizmu w pudrowanej peruce. To właśnie on napisał jedną z pierwszych w literaturze światowej powieść science fiction, on także miał wynaleźć... prezerwatywę. Wielu mu współczesnych uważało go za wcielonego diabła - dziś Casanova uchodzi raczej za typowego dekadenta wczesnego Oświecenia, którego życiem kierowała pasja erotyczna i nieposkromiona żądza przygód. Tyle tylko, że kobiety zdobywał wrodzonym czarem, urokiem osobistym, uprzejmością i ogładą. To właśnie on w przeciwieństwie do wielu znanych uwodzicieli z tamtych czasów traktował kobiety po partnersku, na równych prawach. Gdy wygasał romans, pozostawała zażyłość i przyjaźń.
Omawiając wiek XVIII podręcznik opisuje przemiany gospodarcze i społeczne, wielkie kryzysy finansowe, stan oświaty, rokoko, preromantyzm i neoklasycyzm i sztuk plastycznych, prądy religijne i filozofię okresu Oświecenia, model państwa, a także sytuację polityczną - wojnę o sukcesję hiszpańską, rządy w Anglii, Francji, Hiszpanii, Austrii i Holandii, wojnę północną i wojny tureckie, cesarstwo rosyjskie Piotra I, Prusy Fryderyka Wilhelma I, Polskę w dobie unii z Saksonią oraz rządy Stanisława Leszczyńskiego, wojny kontynentalne połowy XVIII wieku, wojny kolonialne i wojnę siedmioletnią, monarchie starego ładu (Hiszpania, Francja, Prusy, Portugalia, Dania, Norwegia, Rosja, Turcja, Austria), republiki starego ładu (republiki włoskie, rzesza niemiecka, Szwajcaria, Holandia, Anglia), ekspansję rosyjską w Europie w drugiej połowie XVIII wieku (rozbiory Polski), sukcesy i porażki oświeconego absolutyzmu, sytuację w Wielkiej Brytanii oraz powstanie Stanów Zjednoczonych.
Mistrz powieści biograficznej opowiada o kilku wielkich ludziach, których losy splotły się w XVIII-wiecznym Paryżu. Przyjeżdża tam Beniamin Franklin, by kupić broń na wojnę przeciw Anglikom. W handlu pośredniczy Pierre de Beaumarchais, autor wywrotowego "Wesela Figara". Trzeci z bohaterów, król Ludwik XVI, jeszcze nie wie, że w związku z tym lada moment straci tron i życie...
Powieść "Narzeczeni" stanowi obszerny fresk historyczny siedemnastowiecznej Lombardii, wydanej na pastwę toczącej się Wojny Trzydziestoletniej. Rozboje, głód, rozruchy, spustoszenia i terror spowodowane dżumą i wojną zostały sugestywnie odmalowane. Oblężenie Mantui przez wojska cesarskie jest przedmiotem śmiałego opisu, godnego wielkich powieściopisarzy XIX wieku.
Książka omawiająca sztukę XVIII wieku w opracowaniu braci Goncourtów. Omówieni zostali artyści: Watteau, Chardin, Boucher, La Tour, Greuze, Fragonard, Prudhon.
Teksty, które zawiera publikacja są skrócona wersją wystąpień z sesji naukowej, pt. "Kryzys państwowości polskiej u schyłku XVII i w XVIII wieku".