romantyzm
W "Lilii Wenedzie", tak jak i w "Balladynie", Słowacki sięgnął do pradziejów Polski, których nauka historii nie mogła jeszcze ująć w system w pełni naukowy. Sięgnął jednak dalej w przeszłość niż w "Balladynie", mianowicie do okresu narodzin państwowości polskiej i w poetyckim obrazie tych czasów dał swoiste rozwiązanie zagadnienia powstania szlachty polskiej i jej roli w dziejach dawnego państwa polskiego.
Jeden z najwybitniejszych utworów polskiego romantyzmu. Bohater Nie-boskiej komedii, hrabia Henryk, ponosi klęskę w życiu osobistym, gdyż uwiedziony pokusami fałszywej poezji , staje się przyczyną nieszczęść, które spadają na jego żonę i syna. W walce starego i nowego świata hrabia staje na czele obozu arystokracji przeciw zbuntowanym masom. Głęboko przeżywa jednak tragiczny konflikt historii. Jak prawdziwy bohater romantyczny - cierpi, buntuje się, szuka sensu życia.
W rozmowie z Kazimierą Szczuką - prof. Maria Jani0n, żywa legenda polskiej nauki, guru wiedzy o romantyzmie, znawczyni wampirów i guseł, żydowskich bohaterów polskiej historii i zapomnianych legend słowiańszczyzny, rewizjonistka polskich tradycji i Królowa Matka polskiego feminizmu.
Pięćdziesięcioletni major, niespodziewanie dla samego siebie, dowiaduje się, że jest kochany przez młodziutką dziewczynę, córkę swojej siostry, mającą wyjść za jego syna, Flavia. Imponuje mu zainteresowanie Hilarii jego osobą. Szybko doznaje huśtawki uczuć, z przewagą tych, które mają wnieść w jego życie cudowną odmianę. Wzrasta jego poczucie męskości, ale i wzrasta jego lęk przed „utratą darów, jakie czas odbiera...”
Obraz młodzieńczych lat Paustowskiego, tuż przed I Wojną Światową, gdy Autor znalazł się na terenie Polski. Przedstawia impresje z romantycznej młodości, młodzieńcze przyjaźnie z poetami, malarzami. Ważnym wątkiem powieści jest miłość lat pierwszych, gdy kawa smakuje portową knajpą, a radość przynosi muśnięcie wiatru i blask słońca.
"Spowiedź dziecięcia wieku", będąca sztandarową powieścią romantyzmu pozwala zajrzeć głęboko w duszę poety, a dotyczy głośnego epizodu wokół którego oplata się legenda Musseta: miłości do George Sand. Wyznania autora daleko wykraczają poza prywatność. Są też głosem pokolenia młodzieńców dotkniętych romantyczną chorobą wieku.