proza francuska
Powieść przedstawia krytyczny obraz życia we Francji epoki ponapoleońskiej. Pogrążone w materializmie i hipokryzji społeczeństwo staje na drodze kariery inteligentnego, wrażliwego i ambitnego młodzieńca, Juliana Sorela. W bezwzględnym pragnieniu osiągnięcia awansu społecznego Julian, syn ubogiego cieśli, nie waha się odgrywać roli oportunisty i cynika, jak również z zimnym wyrachowaniem rozkochuje w sobie kobiety, które mogą mu pomóc w zrobieniu kariery...
Powieść, której akcja osadzona jest w średniowieczu, charakteryzuje się barwnością i dynamiką wnoszoną przez lud: hołotę miejską, żebraków, włóczęgów, rzemieślników, zamożnych mieszczan. Przymioty ludu przeciwstawia autor kościołowi, feudałom i rycerskiej cnocie, czyli fundamentom epoki.
Feliks Mendelssohn to ulubieniec losu. Wszystko mu sprzyja: bogactwo i koligacje bankierskiego rodu, uroda, łatwość nawiązywania kontaktów z ludźmi i serdeczna atmosfera domu. Olśniewający talent muzyczny otwiera przed nim drzwi arystokratycznych i królewskich rezydencji, a także kobiecych sypialni. Dramatyczny zwrot w jego życiu następuje w momencie odnalezienia zagubionego rękopisu J.S.Bacha.
"Nana" (1879) jest dziewiątą powieścią z cyklu Rougon-Macquartów. Dzieje Anny Coupeau, córki głównych bohaterów znanej już czytelnikowi polskiemu powieści "W matni", dały Zoli możność odmalowania - bardziej jeszcze niż portretu aktorki i kurtyzany - epoki i stosunków społecznych, które potępiał i zwalczał.
Powieść stanowi swoisty obrazek obyczajowy lat sześćdziesiątych XX wieku, kiedy w zgiełku walki o całkowitą swobodę obyczajową zaczynają odzywać się pierwsze, nieśmiałe jeszcze, głosy rozczarowani i wątpliwości - czy aby na pewno tędy wiedzie droga do szczęścia, harmonii i pełnego człowieczeństwa.